Նախկինում չմշակված լուսանկարները ցույց են տալիս 8000-ամյա մումիֆիկացման նշաններ, որոնք աշխարհում հայտնաբերված այս գործընթացի ամենավաղ ապացույցն են:
Մոտ 60 տարի առաջ հնագետը լուսանկարել է հարավային Պորտուգալիայի գերեզմաններում թաղված մի քանի կմախքներ: Այս պատկերների նոր վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ ամենահին մարդկային մումիաները չեն եկել Եգիպտոսից կամ նույնիսկ Չիլիից, այլ ավելի շուտ՝ Եվրոպայից: Այդ մասին գրում է Live Science-ը։
1960-ականներին Պորտուգալիայի հարավային Սադո հովտում պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել են ավելի քան մեկ տասնյակ հնագույն մարմիններ: Այս մարմիններից առնվազն մեկը մումիֆիկացվել է, հնարավոր է՝ հեշտացնելու փոխադրումը նախքան թաղումը, ասացին հետազոտողները՝ վերլուծելով պատկերները և այցելելով գերեզմանատուն:
Նշումներ կան, որ հայտնաբերված վայրում թաղված այլ մարմիններ նույնպես կարող են մումիֆիկացված լինել: Սա նշանակում է, որ այս պրակտիկան կարող էր լայնորեն տարածված լինել ուսումնասիրվող տարածաշրջանում մոտ 8000 տարի առաջ:
Հայտնի է, որ բարդ մումիֆիկացման պրոցեդուրաներն օգտագործվել են Հին Եգիպտոսում ավելի քան 4500 տարի առաջ: Մումիֆիկացման ապացույցներ, որոնք թվագրվում են մ.թ.ա. մոտ 1000 թվականին, հայտնաբերվել են տարբեր տեղերում, այդ թվում՝ Չիլիի ափամերձ Ատակամա անապատում:
Թեև մումիֆիկացումը համեմատաբար հեշտ է շատ չոր միջավայրերում, ինչպիսին է Ատակամա անապատը, դժվար է գործընթացի ապացույցներ գտնել Եվրոպայում, որտեղ շատ ավելի խոնավ պայմանները նշանակում են, որ մումիֆիկացված փափուկ հյուսվածքները հազվադեպ են կարող լավ գոյատևել:
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
