Եթե ցանկանում եք ձեր երեխաներին կոդավորում սովորեցնել, ապա առաջին բանը, որի մասին դուք պետք է մտածեք, մոտիվացիան է: Դուք չպետք է ձեր երեխային երկար պատմեք ծրագրավորողի մասնագիտության մասին կամ ասեք, թե ինչպես ապագայում բոլորը պետք է կարողանան կոդ գրել Python-ում: Թերևս, ցանկացած ծնող հասկանում է, որ երեխաների մոտ երկարաժամկետ պլանավորումը լավ չի ստացվում: Նրանց սովորելու մղելու ամենադյուրին ճանապարհն այն ոլորտն է, որը մոտ է նրանց ներկայիս հոբբիներին: Ստորև մի քանի կետեր, որոնք պետք է զարգացնել և որոնց պետք է ուշադրություն դարձնել ծրագրավորում սովորելու համար։
1. Ստեղծագործականություն
Ծրագրավորումն առաջին հերթին՝ ստեղծագործություն է: Մշակողները օգտագործում են համակարգիչներն ու մաթեմատիկան՝ նոր բաներ ստեղծելու համար՝ ծրագրեր, որոնք հեշտացնում են մեր կյանքը, տեսախաղեր, որոնք մեզ զվարճացնում են, ռոբոտներ, որոնք ինքնին հիանալի են: Ձեզ համար դժվար չի լինի երեխային ծրագրավորում սովորեցնելը, եթե նրան առաջարկեք իրականություն դարձնել իր հին գաղափարները կամ լուծել առօրյա խնդիր։
Փորձեք միասին ստեղծել ինտերակտիվ մուլտֆիլմ, ստեղծեք բջջային հավելված կամ նախագծեք տեսախաղ: Եթե ձեր երեխաները կռվում են տնային գործերի համար, առաջարկեք գրել ծրագիր, որը հանձնարարում է պարտականություններ և միավորներ է շնորհում կատարված առաջադրանքների համար. առաջին տարբերակը կարող է լինել պարզ աղյուսակ: Ի վերջո, երեխաներին կոդավորում սովորեցնելը հիմնականում կապված է խնդիրների լուծման ճիշտ մոտեցման հետ:
2. Բացահայտումներ և նոր հնարավորություններ
Հավանաբար, բոլոր ծրագրավորողներին, ինժեներներին և ծրագրավորողներին միավորում է իմանալու ցանկությունը. «Ի՞նչ կլինի, եթե …»: Նույն դրդապատճառը երեխաների համար, ովքեր կոտրում են իրենց խաղալիքները, պարզելու, թե ինչպես են նրանք քայլում և ճռռում: Փորձերի այս ցանկությունը կարող է և պետք է օգտագործվի, եթե ցանկանում եք երեխային սովորեցնել ծրագրավորել:
Բացեք ձեր տան համակարգչի կափարիչը և ցույց տվեք, թե ինչից է այն բաղկացած: Առաջարկեք մտածել, թե ինչպես կաշխատի ձեր կյանքը կարգավորող ծրագիրը և ինչպես այն կարող է բարելավվել: Օգտագործելով նման օրինակներ՝ կարող եք երեխաներին բացատրել ծրագրավորման հիմունքները՝ ֆունկցիաներ, հանգույցներ, փոփոխականներ և այլն։
3. Ծրագրավորումը՝ որպես սոցիալական գործունեություն
Իրենց ընկերների աչքում հեղինակություն ձեռք բերելու ցանկությունը շատ հզոր շարժիչ է երեխաների համար, հատկապես, երբ նրանք դեռահաս են դառնում: Կարևոր դեր է խաղում մրցակցային տարրը։ Այս երկու գործոնները համակցված են դպրոցականների համար նախատեսված ծրագրավորման դասընթացներում. ուսանողները միասին հասկանում են նոր թեմաներ, միասին կատարում առաջադրանքները և մրցում, թե ով կարող է դրանք ավելի լավ անել:
Ուղարկելով ձեր երեխային ծրագրավորման դպրոց՝ դուք օգնում եք օգտակար շփումներ հաստատել: Խոսքը ոչ թե այն կապերի մասին է, որոնք կօգնեն կարիերային (չնայած իրականում ոչ ոք չի կարող իմանալ, թե ով է դառնալու կողքի տղան), այլ օգտակար հոբբիներ կիսող երեխաների հետ ընկերության մասին։ Ի դեպ, այս առումով գործում են նաև առցանց ծրագրավորման դասընթացներ, քանի որ այս դեպքում երեխաները ծանոթանում են միմյանց հետ և շփվում, թեկուզ վիրտուալ դասարանում, այլ ոչ իրական։ Հայաստանում, օրինակ, շատ դպրոցներում գործում են «Արմաթ» ինժեներական լաբորատորիաներ, ռոբոտաշինության խմբակներ և այլն, որոնք երեխաներին օգնում են սկզբնական գիտելիքներ ստանալ ծրագրավորման համար։ Հայաստանում գործում են նաև մի շարք մասնավոր կազմակերպություններ, որոնք օգնում են երեխաներին անել իրենց առաջին քայլերը։ Դրանցից մեկը, օրինակ, ՀՀ տարբեր մարզերում գործող Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնն է։
Ստորև առաջարկում ենք նաև ծրագրերի ընտրանի, որոնցից կարող եք սկսել երեխաներին ծրագրավորում սովորեցնել: Իհարկե, դուք կարող եք գնել JavaScript կամ Python դասագիրք երեխաների համար, այս մեթոդը հիանալի է դեռահասների և ավագ դպրոցի աշակերտների համար: Եթե երիտասարդ մշակողը սիրում է Minecraft-ը, նա կարող է սովորել՝ ինչպես կոդավորել հենց խաղի մեջ: Որոշ երեխաներ ուղղակիորեն սուզվում են բարդ լեզուների մեջ, ինչպիսին են C++-ը:
Այնուամենայնիվ, շատ դեպքերում, հատկապես, եթե ցանկանում եք ծրագրավորում սովորեցնել 6-8 տարեկան երեխային, ավելի լավ է սկսել տեսողական զարգացման պարզ միջավայրերից, որոնք նույնիսկ կոդ գրել չեն պահանջում: Նման ծրագրերի արտաքին պարզության հետևում կա լուրջ տրամաբանություն, որը թույլ կտա աշակերտին մոտենալ բարդ աբստրակտ ֆունկցիաներին և մաթեմատիկական գործողություններին։
Scratch. Սա ծրագիր է, որտեղ դուք կարող եք միավորել խաղեր, մուլտֆիլմեր, պարզ առաջադրանքներ բլոկներից, ինչպես գլուխկոտրուկը։ Սա նաև համայնք է, որտեղ բոլորը տեղադրում են իրենց նախագծերը: Այս ամենը սովորական դպրոցի ուսումնական ծրագրում չի դասավանդվում։ Scratch-ը ներկայացնում է տեղեկատվություն ուրախ և զվարճալի ձևով, որը մեծապես պարզեցնում է ծրագրային ապահովման աշխատանքը. ծրագիրը պարունակում է մոդուլներ, որոնք ներառում են գործիքները՝ սցենարներ, գրաֆիկա և ձայնային խմբագիր։ Սա լավագույն վերապատրաստման համակարգն է վեց տարեկանից սկսած ծրագրավորողների համար:
Alice. Ինչպես Scratch-ը, Ալիսն օգտագործում է տեսողական բլոկներ, սակայն հնարավորությունների մակարդակն ավելի բարձր է: Այս համակարգը երեխաներին ծանոթացնում է օբյեկտի վրա հիմնված զարգացման 3D ծրագրավորման հայեցակարգերին, որոնք մշակվում են, օրինակ, C ++-ում: Alice-ում ստեղծված խաղերը, անիմացիոն տեսանյութերը և այլ ծրագրեր կարող են տեղափոխվել Java միջավայր, որպեսզի երեխան մոտենա «մեծահասակների» ծրագրավորման լեզուներին։
Swift Playgrounds. Եթե ձեր երեխան ցանկանում է հավելվածներ ստեղծել, ապա այս ծրագիրը նրա տոմսն է դեպի շարժական սարքերի մշակման աշխարհ: Swift-ը iOS ծրագրավորողների հիմնական լեզուն է, իսկ Swift Playgrounds-ը Apple-ի պաշտոնական ուսումնական հավելվածն է iPad-ի համար: Այստեղ երեխան խաղային կերպով կծանոթանա հիմնական հրամաններին, կանցնի մի շարք թեստեր 3D լաբիրինթոսներում, որպեսզի վերջում սովորի Swift-ում ծրագրեր մշակել։
Twine. Այս հավելվածն իր հերթին՝ հարմար է ապագա խաղերի դիզայներների, վեբ ծրագրավորողների և սցենարիստների համար։ Ստեղծողները կենտրոնացել են ոչ թե կոդի վրա, այլ պատմվածքի վրա: Հավելվածը սովորեցնում է ձեզ, թե ինչպես ստեղծել ինտերակտիվ պատմություններ՝ համադրելով տեքստը և պատկերները համահունչ աշխատանքի մեջ: Այսպիսով, երեխան կկարողանա հորինել սեփական հեքիաթները կամ ձևավորել մուլտիմեդիա խաղեր՝ ճյուղավորվող սյուժեով։
LEGO EV3. Եթե ձեր երեխային հետաքրքրում են ռոբոտները, ապա LEGO Mindstorms հավաքածուն անվճար LEGO EV3 մշակման միջավայրի հետ միասին մեծ օգնություն կլինի նրան: Տեսողական ծրագրավորման գործիքների օգնությամբ նա կկարողանա ծանոթանալ ռոբոտաշինության իրական տեխնոլոգիաներին։ Ավելի ավագ ծրագրավորողների համար կա Python-ի և C++-ի օգտագործման տարբերակ: Հիշելով սոցիալականացման կարևորությունը՝ մենք նշում ենք, որ այս հարթակի հիման վրա դուք կարող եք կազմակերպել ռոբոտաշինության սիրահարների մի ամբողջ ակումբ, որի անդամները միասին կաշխատեն խոշոր նախագծերի վրա։ Աղուէս, ուսուցողական ծրագրավորման լեզու, որը Scratch ուսուցողական համակարգի հայերեն տարբերակն է։ Աղուէս ուսուցողական ծրագրավորման լեզուն և ծրագրային գործիքները կարող են օգտագործել բոլորը ուսուցողական նպատակով կամ պարզապես զվարճանալու համար։
Աղուէս ծրագիրը դպրոցական երեխաների մոտ զարգացնում է ալգորիթմական մտածողությունը։ Ծրագիրը հնարավոր է օգտագործել մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի, քիմիայի և այլ ճշգրիտ գիտությունների հիմնարար սկզբունքների ուսումնասիրման, փորձերի մոդելավորման և պատկերավորման, նաև անիմացիայով ուղեկցվող դասերի ձայնագրության, ինտերակտիվ արվեստ և երաժշտություն ստեղծելու համար։ Այս ծրագիրը հնարավորություն է տալիս ստեղծել համակարգչային խաղեր, մուլտֆիլմեր և անիմացիաներ։ Այն թույլ է տալիս սովորել ծրագրավորման հիմունքները՝ պարզապես խաղալով անիմացիոն կերպարների հետ։
Կրիայ․ Ուսուցողական ծրագրային միջավայր կրիական գրաֆիկայի համար։ Այն թողարկվում է ազատ լիցենզիայով և KDE ուսուցողական նախագծի մաս է` KDE3-ից սկսած։
KTurtle-ն ունի ներկառուցված ծրագրավորման լեզու, որը հիմնված է Լոգո ծրագրավորման լեզվի վրա։ KTurtle-ն այն հազվադեպ ծրագրավորման լեզուներից է, որոնցում օգտագործվող հրահանգները կարող են թարգմանվել ծրագրավորողի մայրենի լեզվին, այդպիսով այն դարձնելով հատկապես օգտակար այն աշակերտներին ծրագրավորում սովորեցնելիս, ովքեր այդքան էլ հմտացած չեն անգլերենում։
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
