Meta-ի ղեկավար, միլիարդատեր Մարկ Ցուկերբերգը 2022 թվականը պատկերացնում է՝ որպես մետատիեզերքի և արհեստական ինտելեկտի հետ մարդկանց համագործակցության նոր դարաշրջանի սկիզբ։
Առաջին քայլերը դեպի մետատիեզերք
2021 թվականի ամռանը Facebook սոցիալական ցանցի հիմնադիր Մարկ Ցուկերբերգն ասաց, որ աշխատում է մետավերսի վրա, որը թույլ կտա ֆիզիկապես զգալ այլ մարդկանց ներկայությունը տիեզերքում։ Այն նախատեսված կլինի վիրտուալ իրականության ականջակալների, շարժական սարքերի և խաղային կոնսուլների համար։ Մետավերսի ստեղծումը, ըստ ձեռնարկատիրոջ, կտևի հինգ տարի, սակայն առաջին կարևոր քայլերը կարվեն արդեն 2022 թվականին։
Արդեն 2021 թվականի հոկտեմբերին Facebook-ը վերանվանվեց Meta, և Ցուկերբերգը պաշտոնապես ներկայացրեց իր նոր արտադրանքը՝ Metaverse-ը: Հնարավոր կլինի ստեղծել ավատարներ, կահավորել տներ, թվային տեսքով առարկաներ բերել իրական կյանքից։ 2022 թվականին ընկերությունը կթողարկի նոր Project Cambria VR սաղավարտներ, որոնք թույլ կտան կառավարել կյանքը մետավերսում ժեստերի և ձայնի միջոցով, իսկ ապագայում՝ մտքի ուժով: Ականջակալը կարտացոլի մարդու դեմքի արտահայտությունը նրա ավատարի միջոցով և թույլ կտա կառավարել թվային օբյեկտները։
Meta-ն նաև փորձարկում է VR հեռակառավարման առաջին հավելվածը՝ Horizon Workrooms-ը, որտեղ Oculus Quest 2 ականջակալների օգտատերերը կարող են հանդիպել՝ որպես ավատարներ: Պաշտոնական թողարկումը նախատեսված է 2022 թվականին։ VR ականջակալներն արդեն ստացել են հավելվածում լիարժեք աշխատելու համար անհրաժեշտ թարմացումները։
Բացի այդ, Ցուկերբերգը հայտարարեց Microsoft-ի հետ համագործակցության մեկնարկի մասին, որն աշխատում է Teams վիրտուալ ձեռնարկությունների հարթակի իր տարբերակի վրա։ Թիմերի վիդեոկոնֆերանսներն այժմ հասանելի կլինեն Workplace-ի օգտատերերին, իսկ Workplace-ի բովանդակությունը հասանելի կլինի Teams հավելվածում: Այսպիսով, մետավերսը կլինի խաչաձև հարթակ:
Միևնույն ժամանակ Meta-ն բացում է անվճար մուտք դեպի Horizon Worlds VR աշխարհ ԱՄՆ-ի և Կանադայի բնակիչների համար: Այն փորձարկվել է 2020 թվականից։ Horizon Worlds-ը թույլ է տալիս Oculus Quest 2-ի օգտատերերին խաղալ, մարզվել, ստեղծել արվեստ և ուսումնասիրել միասին: 2022 թվականին հավելվածի հասանելիությունը կարող է ընդլայնվել և նույնիսկ տարածվել ամբողջ աշխարհում։
Ինքը՝ Ցուկերբերգը, մետավերսն այսպես է տեսնում. «Փոխազդեցությունները շատ ավելի հարուստ կլինեն, դրանք իրական կզգացվեն: Ապագայում, պարզապես հեռախոսով խոսելու փոխարեն, դուք կարող եք հոլոգրամի պես նստել իմ բազմոցին, կամ ես կարող եմ հոլոգրամի պես նստել ձեր բազմոցին, նույնիսկ, եթե մենք գտնվում ենք տարբեր նահանգներում կամ հարյուրավոր մղոն հեռավորության վրա»։
Հեռավար աշխատանք և հիբրիդային գրասենյակներ
2021 թվականի հունիսին Facebook-ի (Meta) գործադիր տնօրենը հայտարարեց, որ ընկերությունը թույլ կտա բոլոր լրիվ դրույքով աշխատողներին աշխատել տնից այնքան ժամանակ, քանի դեռ նրանք կարող են կատարել իրենց պարտականությունները հեռակա կարգով։ Սկզբում ընկերությունը հավատարիմ էր ավելի խիստ քաղաքականության՝ կապված հեռավար աշխատանքի հետ: Սակայն այժմ ինքը՝ Ցուկերբերգը, մտադիր է 2022 թվականի գոնե առաջին կեսն անցկացնել տանը, իսկ իր ընկերության համար նա հիբրիդային գրասենյակներ է պատրաստում՝ հեռավար աշխատանքի տարբերակով։ Ընկերության աշխատակիցների կեսից ավելին, իսկ դա մոտ 60 հազար մարդ է, տասը տարի կկարողանան աշխատել այս ռեժիմով։
«Վերջին մեկ տարվա ընթացքում մենք իմացանք, որ դուք կարող եք լավ աշխատել ցանկացած վայրում, և ես էլ ավելի լավատես եմ լայնածավալ հեռավար աշխատանքի հնարավորության հարցում, հատկապես, երբ հեռավար տեսագրությունը և վիրտուալ իրականությունը շարունակում են բարելավվել»,- կիսվել է Ցուկերբերգն իր մտքերով։
2021 թվականին Facebook-ը արշավ է սկսել՝ խրախուսելու աշխատակիցներին տեղափոխվել այլ երկրներ։ Այսպիսով, նա առաջարկում է ԱՄՆ-ից տեղափոխվել Կանադա, ինչպես նաև ցանկացած եվրոպական երկրից՝ Մեծ Բրիտանիա: Արդեն 2022 թվականի հունվարին Meta-ն թույլ կտա աշխատակիցներին մշտապես տեղաշարժվել Եվրոպայի, Մերձավոր Արևելքի կամ Աֆրիկայի յոթ երկրների միջև՝ նախապես այլ երկրից աշխատանքի թույլտվություն խնդրելով: Ճիշտ է, միևնույն ժամանակ, նրանց աշխատավարձերը կարող են իջնել, եթե պարզվի, որ տարածաշրջանն ավելի էժան է ապրելու համար: Ցուկերբերգը խոստանում է, որ թույլ կտա բոլոր աշխատակիցներին աշխատել հեռակա կարգով նույնիսկ համաճարակից հետո։ Նա կանխատեսում է, որ «հեռավոր» աշխատակիցները կարող են կազմել ընկերության աշխատուժի կեսն առաջիկա հինգից տասը տարիների ընթացքում:
Ցուկերբերգին դուր եկավ հեռավար փորձը. «Ես հասկացա, որ հեռավար աշխատանքն ինձ ավելի շատ հնարավորություններ է տալիս երկարաժամկետ մտածելու համար, և օգնեց ինձ ավելի շատ ժամանակ անցկացնել ընտանիքիս հետ, ինչն ինձ ավելի երջանիկ և արդյունավետ դարձրեց աշխատանքում»:
Խելացի ժամացույց՝ տեսախցիկներով
Ցուկերբերգը պատրաստվում է թողարկել կրելի էլեկտրոնիկայի մի ամբողջ շարք՝ այս շուկայում Meta-ի մրցունակությունը բարձրացնելու համար: 2021 թվականին Facebook-ը և Ray-Ban-ն արդեն ներկայացրել են խելացի ակնոցներ, որոնք նման են սովորական ակնոցների, սակայն հագեցած են տեսախցիկներով և թույլ են տալիս կիսվել կադրերով, լսել երաժշտություն և ստանալ զանգեր։
2022 թվականի ամռանը Meta-ն նախատեսում է թողարկել խելացի ժամացույց՝ էկրանի վրա ներկառուցված երկու տեսախցիկով։ Սարքը կստանա աջակցություն LTE-ի համար: Առջևի տեսախցիկը կտեղավորվի էկրանի մեջ և կարող է օգտագործվել տեսազանգերի համար։ Հիմնականը նախատեսված կլինի լուսանկարների և տեսանյութերի համար, և այն էկրանի հետ միասին կարող է հանվել գաջեթի մարմնից և օգտագործվել անցանց ռեժիմում։ Նաև ժամացույցը կստանա ֆիթնես գործառույթներ, այդ թվում՝ սրտի զարկերի մոնիտոր: Սարքը կկարողանա աջակցել ակնթարթային մեսենջերներին և հավելվածներին։ Ըստ երևույթին, այն կօգտագործի Google-ի Android ՕՀ-ի հատուկ տարբերակը։ Նոր ապրանքների արժեքը մոտ 400 դոլար է։
Հիվանդությունների վիզուալիզացում
Ցուկերբերգը հայտարարել է, որ իր բարեգործական հիմնադրամը՝ Chan Zuckerberg Initiative-ը, 2022 թվականին գիտական կենտրոն կբացի, որը կենտրոնանալու է տեխնոլոգիաների վրա, որոնք օգնում են հասկանալ մարդու մարմինը: «Պատկերացրեք, որ կարող եք արհեստական ինտելեկտը կիրառել կենսաբանական պատկերների վրա՝ բացահայտելու, թե ինչպես են գործում բջիջներն ու հյուսվածքները: Կամ հասկացեք, թե ինչպես են քաղցկեղի բջիջների, հյուսվածքների և իմունային համակարգի փոխազդեցությունները նպաստում կամ կանխում ուռուցքի աճը: Կամ իմացեք, թե ինչպես են ուղեղն ու մարմինը փոխազդում ֆիզիոլոգիական և հուզական վիճակները կարգավորելու համար: Մարդկային կենսաբանության մեջ այս դինամիկ և ինտեգրված պատկերացումների առկայությունը կարագացնի առաջընթացը բոլոր հիվանդությունների բուժման, կանխարգելման կամ կառավարման գործում»,- գրում է նա:
Կենտրոնը կխթանի նոր պատկերային տեխնոլոգիաներ, որոնք թույլ կտան մեզ դիտարկել մարդու մարմնի ներքին աշխատանքը գործողության մեջ: Դրանք մշակվում են տարբեր ոլորտների փորձագետների կողմից, ինչպիսիք են կենսաբանությունը, ֆիզիկան, ճարտարագիտությունը և մաթեմատիկան:
Բացի այդ, Ցուկերբերգի հիմնադրամը հաջորդ տարի կընդլայնի արդեն գոյություն ունեցող Chan Zuckerberg Biohub նախագիծը, որը համախմբում է գիտնականներին, ինժեներներին և բժիշկներին միջառարկայական հետազոտություններում: Դրա շնորհիվ արդեն ի հայտ են եկել վարակիչ հիվանդությունների ուսումնասիրման գործիքներ, այդ թվում՝ տարբեր վիրուսների տարածման գլոբալ բռնկումները, ինչպես նաև մարդու մարմնի բջջային ատլասները հայտնաբերելու համար։
Chan Zuckerberg Biohub ցանցը նույնպես կգործարկվի 2022 թվականին: Նախագծի գաղափարն է՝ միավորել առաջատար գիտատեխնիկական ինստիտուտները, որոնք գտնվում են միմյանց մոտ, և միասին լուծել «գիտական մեծ խնդիրներ» 10-15 տարվա հորիզոնում։ 2022 թվականի սկզբից համալսարաններն ու հաստատությունները կկարողանան ներկայացնել իրենց նախագծային գաղափարները, իսկ մինչև տարեվերջ կընտրվի դրանցից ամենակարևորն ու հեռանկարայինը, որը 2023 թվականին կներառվի Biohub ցանցում։
AI-ի նոր դերը բժշկության և կենսաբանության մեջ
2022 թվականին Ցուկերբերգը Հարվարդի համալսարանում կբացի բնական և արհեստական ինտելեկտի ուսումնասիրության Kempner ինստիտուտը։ Ինստիտուտի մասնագետները կուսումնասիրեն արհեստական ինտելեկտի ներուժն այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են կենսաբանությունը և բժշկությունը: «Միավորելով արհեստական ինտելեկտը և կենսաբժշկությունը համակարգչային գիտության, կիրառական մաթեմատիկայի, նյարդաբանության, ճանաչողական գիտության, վիճակագրության և մաթեմատիկայի հետ՝ մենք կարող ենք բացել բոլորովին նոր գործիքներ, որոնք կօգնեն գիտնականներին և բժիշկներին հասկանալ մարդու մարմինը»,- նշում է Ցուկերբերնգը։
Ցուկերբերգը խոստովանեց, որ անցած տարին իր համար դաս էր. «Ի վերջո, ապագան հենց այնպես չի լինում: Սա այն է, ինչին մենք նախ հավատում ենք, իսկ հետո կառուցում ենք միասին: Այսպես է սկսվում առաջընթացը։ Ոչ որպես վստահ կամ կանխորոշված եզրակացություն, այլ որպես հույսով կատարված ընտրություն այն մարդկանց կողմից, ովքեր հավատում են, որ ավելի լավ ապագան իսկապես հնարավոր է: Մենք այս դասը կտեղափոխենք մինչև 2022 թվականը: Հուսով ենք, որ դուք նույնպես դա կանեք»:
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
