Մի քանի տարի հետո ՏՏ արտադրանքի մեծ մասը կստեղծվի ոչ ՏՏ ոլորտի մարդկանց կողմից: Արդեն այսօր ծրագրավորման հմտություններ չունեցող շատ մասնագետները առավել քան պահանջված են բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում։ Պատահական չէ, որ ծնողները ձգտում են, որպեսզի երեխաները փոքր տարիքից ծանոթ լինեն ծրագրավորման հիմունքներին՝ ապագայում լավ աշխատանք ունենալու համար։ Բայց ծրագրավորման դեպքում հարցը միայն լավ աշխատանքը չէ։ Apple-ի հիմնադիր Սթիվ Ջոբսը լավագույնս է պատասխանել ծրագրավորում սովորեցնելու մասին հարցին․ «Բոլորը պետք է սովորեն կոդավորել, քանի որ այն մարդկանց մտածել է սովորեցնում»:
Ծրագրավորումը զարգացնում է տրամաբանական մտածողությունը, բարդ առաջադրանքը մի քանի պարզ առաջադրանքների բաժանելու կարողությունը, սովորեցնում է գտնել լուծման ամենահասարակ, արդյունավետ և գեղեցիկ մեթոդները: Այս հմտությունն օգտակար կլինի յուրաքանչյուր երեխայի՝ անկախ նրա ապագա մասնագիտությունից։Կյանքում նպատակներին հասնելու համար յուրաքանչյուր մարդ պետք է կարողանա իր ուղին բաժանել պարզ և հասկանալի քայլերի: Չինական ասացվածքն ասում է. «Հազար մղոն ճանապարհը սկսվում է առաջին քայլից»:
Խաղի կամ մուլտֆիլմի համար պատմվածք ստեղծելու կարողությունը, այնուհետև աստիճանաբար իրականացնելու այս պատմությունը, օգնում է երեխային սովորել հետևողականորեն և համոզիչ կերպով արտահայտել իր մտքերը խոսակցական և գրավոր իր մայրենի կամ օտար լեզվով:
Ծրագրավորումը զարգացնում է երեխայի ստեղծագործական մտածողությունը, նոր գաղափարներով հանդես գալու և առկա խնդիրների յուրահատուկ լուծումներ տալու կարողություն: Երեխաները ծնված օրվանից հակված են ստեղծագործելու, փոքր երեխայի բոլոր գործունեությունը ներծծված է ստեղծագործությամբ:
Բայց փոքր տարիքում երեխաներին ծրագրավորում սովորեցնելիս ծնողները բախվում են լուրջ խնդրի՝ երեխան նախընտրում է հումանիտար առարկաները։ Արդյո՞ք սա կխանգարի երեխային հաջողություններ գրանցել բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում, կամ, առհասարակ, ճի՞շտ է մարդկանց բաժանել «հումանիտարների» և «տեխնոլոգների»։
Առասպել կա, որ մարդու հակումը հումանիտար կամ տեխնիկական գիտությունների նկատմամբ որոշում է, թե ուղեղի որ կիսագունդն է նրա մոտ գերիշխող։ Ըստ այդ առասպելի՝ ուղեղի աջ կիսագունդը պատասխանատու է ստեղծագործելու համար, իսկ ձախը՝ տրամաբանության։ Այնուամենայնիվ, ինչպես ցույց է տալիս Յուտայի համալսարանի գիտնականների ուսումնասիրությունը, դա ճիշտ չէ: Նրանք վերլուծել են ավելի քան 1000 մարդու և որևէ կապ չեն գտել նրանց ճանաչողական ոճի և կողայինացման միջև՝ անհամաչափություն ուղեղի տարբեր կեսերի գործունեության մեջ:
Այն, որ յուրաքանչյուրը հավասարապես կարող է հաջողության հասնել՝ ինչպես պայմանական ստեղծագործական, այնպես էլ՝ տեխնիկական մասնագիտություններում, վկայում է նաև իրական փորձը։
Միջառարկայական մոտեցումն ապագայի միտումն է
Տեղեկատվական տեխնոլոգիաները ներթափանցում են մեր կյանքի բոլոր ոլորտները, և արդեն դժվար է հանդիպել մի ընկերության, որտեղ չկան տեխնիկական մասնագետներ։ Այս մասին է վկայում 2021 թվականի Best Company Award-ի լավագույն գործատուների վարկանիշը ՏՏ սկսնակների համար: Լավագույն 50-ում ներառված են կորպորացիաներ տարբեր ոլորտներից՝ արդյունաբերությունից, քաղաքացիական ծառայությունից և խորհրդատվությունից մինչև լոգիստիկա, FMCG և մանրածախ առևտուր:
Միջառարկայական մոտեցումը դառնում է ապագայի միտում: Մասնագիտական տարբեր ոլորտների հանգույցում նոր մասնագիտություններ են ի հայտ գալիս։ Սովորեցրեք լրագրության շրջանավարտին վերլուծել տվյալները, և դուք կստանաք տվյալների լրագրող, ով աշխատում է Big Data-ի հետ և գրում տեքստեր: Թող ոստիկանը սովորի կոդավորել, և նա կդառնա կիբերդեդեկտիվ՝ հայտնաբերելով հաքերներին և ինտերնետ խաբեբաներին:
«Այժմ թվային բիզնեսը ղեկավարների կողմից դիտվում է որպես թիմային սպորտ, և այլևս այն ՏՏ բաժնի բացառիկ տիրույթը չէ»,- ասում է Gartner-ի հետազոտության փոխնախագահ Ռաջեշ Կանդասվամին:
Gartner-ը կանխատեսում է, որ երկու տարի հետո ՏՏ արտադրանքի 80%-ը կստեղծվի առանց ՏՏ մասնագետների մասնակցության։ Դրան նպաստում է աշխատաշուկայում ստեղծված իրավիճակը, որն առաջացել է COVID-19 ճգնաժամի հետևանքով, որը ոլորտ է ներգրավում ոչ մասնագետներին: Բացի այդ, արդեն մշակվում է արհեստական ինտելեկտ, որը կարող է ավելի լավ կոդ գրել, քան սովորական ծրագրավորողը։ Բացի այդ, առանց կոդերի հարթակները, կոնստրուկտորները, որոնք թույլ են տալիս ստեղծել ՏՏ ծառայություններ՝ առանց կոդ գրելու, գնալով ավելի մեծ տարածում են ստանում։
Այնպես որ, ցանկացած երեխա կարող է սկսել իր ճանապարհը ծրագրավորման ոլորտում, եթե, իհարկե, ունի ցանկություն։ Անգամ, եթե երեխան չզբաղվի բուն ծրագրավորմամբ, բարձր տեխնոլոգիական գիտելիքները կօգնեն նրան գտնել բարձր վարձատրվող աշխատանք։ Կան մի շարք աշխատանքներ ՏՏ ոլորտում, որոնք հարմար են ոչ ծրագրավորողների, կամ, այլ կերպ ասած՝ «հումանիտարների» համար։ Այս մասնագիտությունները դեռ երկար ակտուալ կլինեն․ դրանք բարդ է փոխարինել նեյրոնային ցանցերով, արհեստական ինտելեկտով (քանի դեռ արհեստական ինտելեկտը չի սկսել ինքնուրույն մտածել)։ Բացի այդ, այս աշխատանքներում երեխան կարող է դրսևորել իր ողջ ստեղծագործականությունը։
Արտադրանքի մենեջեր
Ընկերություններում նման մասնագետները գործարկում և վերահսկում են արտադրանքի շահագործումն ու զարգացումը: Լինելով ռազմավար, վերլուծաբան և առաջնորդ՝ այս մարդը պետք է կապի շուկայի միտումները, նախագծերի տնտեսագիտությունը և թիմային հնարավորությունները:
Օրինակ, եթե ընկերությունը որոշի թողարկել իր հավելվածը, այն չի կարող անել առանց արտադրանքի մենեջերի: Նա կա՛մ ինչ-որ մեկին կպատվիրակի, կա՛մ լսարանի ու շուկայի հետազոտություն կանցկացնի, ինչպես նաև կհաշվարկի տնտեսական ցուցանիշները՝ ծախսերը և շահույթները։ Հետո նա պետք է խնդիրներ դնի մշակողների, դիզայներների և այլ մասնագետների համար։ Երբ հավելվածը մոտ է գործարկմանը, անհրաժեշտ կլինի թեստավորում անցկացնել, այնուհետև անընդհատ բարելավել ծառայությունը։
Մասնագիտության մեջ մտնելու համար պետք է ունենալ ձեռնարկատիրական մտածելակերպ: Այն հարմար է թիմերի կառավարման փորձ ունեցող և բիզնես գործընթացների աշխատանքի իմացություն ունեցող մարդկանց համար: Ձեզ հարկավոր չէ ծրագրավորել, բայց դուք ստիպված կլինեք շատ շփվել ծրագրավորողների հետ: Աշխատանք ստանալու համար ավելի լավ է լրացուցիչ դասընթացներ անցնել։
IT copywriter
IT copywriter-ը մարդ է, ով գիտի՝ ինչպես գրել տեքստեր տեխնիկայի մասին։ ՏՏ կորպորացիաներին անհրաժեշտ են այդպիսի մարդիկ՝ լսարանի հետ արտաքին հաղորդակցություն ստեղծելու համար։ Քոփիրայթերը խորասուզվում է թեմայի մեջ և շատ է շփվում ընկերության մասնագիտացված մասնագետների հետ, որպեսզի գրագետ խոսի իր արտադրանքի և գործընթացների մասին:
Օրինակ, ՏՏ ոլորտում copywriter-ը կարող է պահել բլոգ կամ բիզնես սոցիալական ցանցեր՝ նոր հաճախորդներ ներգրավելու համար՝ խոսելով կորպորացիայի արտադրանքի և գործունեության մասին: Եթե նոր նախագիծ սկսվի, այս մասնագետը կգնա նրանց, ովքեր այն մշակել են, կպարզի բոլոր մանրամասները, ապա ամեն ինչ կնկարագրի ընթերցողների լայն շրջանակի համար հասկանալի լեզվով։
IT copywriting-ը հասանելի է այն մարդկանց, ովքեր կարողանում են գրել և պատրաստ են հասկանալ բարձր տեխնոլոգիաների թեման։ Ձեզ պետք կգան քննադատական մտածողություն, հարցազրույցներ վարելու հմտություններ և անընդհատ դիտողականություն զարգացնելու ցանկություն:
Մարքետոլոգ
Նման աշխատակիցները զբաղվում են ապրանքների առաջմղմամբ։ Նրանք պետք է կարողանան աշխատել գովազդային հաշիվների հետ, պլանավորել և սահմանել թիրախավորում, համատեքստային և էլփոստի մարքետինգ: Նրանք նաև պետք է վերլուծեն իրենց աշխատանքը և հասկանան, թե ինչպես են աշխատում տարբեր ալիքները և օպտիմալացնեն դրանք:Եթե ընկերությունը թողարկում է նոր ծառայություն, շուկայավարը պետք է գտնի ճիշտ
լսարանը, գովազդ տեղադրի դրա համար և ընտրի ճիշտ ալիքները, օրինակ՝ փոստային ցուցակները կամ սոցիալական ցանցերը: Նա կմտածի արշավի մասին և կշփվի քոփիռայթերների և դիզայներների հետ՝ վաճառքի բովանդակություն ստեղծելու համար: Բացի այդ, նրա խնդիրն է՝ աշխատել հին օգտատերերի հետ՝ մշտապես ջերմացնելով նրանց հետաքրքրությունն առկա ապրանքների նկատմամբ։
PR մենեջեր
Մեկ այլ մասնագիտություն՝ կապված գովազդի հետ, որը պահանջված է ՏՏ ընկերություններում։ Եթե շուկայավարը աշխատում է անմիջականորեն լսարանի հետ՝ նրանց ուղարկելով հաղորդագրություններ վաճառելով տարբեր ուղիներով, ապա PR մենեջերը գործում է անուղղակի։ Նա աշխատում է կորպորացիայի իմիջի և նրա հեղինակության վրա։
Օրինակ, PR մենեջերը շփվում է մասնագիտացված լրատվամիջոցների, բլոգերների և աստղերի հետ, ովքեր կարող են ազդել ճիշտ լսարանի վրա: Նա նրանց հետ բանակցություններ է վարում ապրանքների և բիզնես գործունեության վերաբերյալ հրապարակումների կամ ակնարկների մասին՝ դրանք բացահայտելով դրական լույսի ներքո: Նաև այս մասնագետը կարող է հանդես գալ տարբեր PR ակտիվացումներով՝ սկսած տարբեր ցուցահանդեսներին և կոնֆերանսներին ընկերության ներկայացուցիչների մասնակցությունից մինչև ապրանքների մշակում:
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
