Նույնիսկ եթե դուք կինոյի մեջ չեք, հավանաբար լսել եք ռեժիսոր Սթենլի Կուբրիկի անունը։ Հուլիսի 26-ին լեգենդար Կուբրիկը կնշեր իր 94-ամյակը, ինչի պատվին մենք ձեզ համար առանձնացրել ենք 7 զարմանալի փաստ նրա կենսագրությունից։
1. Լուսանկարիչ-ծույլիկ
Սթենլի Կուբրիկը ծնվել և մեծացել է Բրոնքսում, Նյու Յորք: Նրա հայրը ֆիզիկոս էր, բայց ինքը՝ Կուբրիկը, չնայած իր սուր մտքին, չէր ցանկանում իրեն «ցուցադրել» ակադեմիական ասպարեզում (ինչպես ցույց էին տալիս նրա ցածր գնահատականները): 16 տարեկանում նա զբաղեցրեց դպրոցական լուսանկարչի պաշտոնը, բայց շուտով ընդհանրապես թողեց դպրոցը և իր առաջին կադրը վաճառեց Look ամսագրին: 17 տարեկանում Կուբրիկը դարձավ Look-ի լուսանկարիչ և մինչև 21 տարեկանը շրջագայեց երկրով մեկ՝ որպես ֆոտոլրագրող:
2. «Броненосец Потемкин»
Երիտասարդ Կուբրիկը մեծապես տպավորված էր ռուսական կինոյով։ Երբ նա լրջորեն հետաքրքրվեց կինոյով, նրա ուշադրությունը գրավեցին խորհրդային երկու կարևոր ռեժիսորներ՝ Սերգեյ Էյզենշտեյնը («Броненосец Потемкин») և Վսևոլոդ Պուդովկինը («Возвращение Василия Бортникова»): Քննադատները պնդում են, որ այս ռեժիսորների ազդեցությունը մեծապես որոշեց Կուբրիկի սեփական ոճն ու գեղարվեստական տեխնիկան (բարեբախտաբար, Կուբրիկը չի որսացել ռուս ռեժիսորների ավելի ժամանակակից գործերը)։
3. Վեպերի էկրանավորում
Ի տարբերություն շատ ռեժիսորների՝ Սթենլի Կուբրիկը սիրում էր աշխատել գրական ստեղծագործությունների էկրանավորման վրա և չէր կարծում, որ այդպիսով ինչ-որ կերպ կգցի իր՝ որպես ռեժիսորի արժանապատվությունը։ Նրա ամենահայտնի ֆիլմերից մի քանիսը` «Լոլիտա»-ն, «The Shining»-ը, «2001: A Space Odyssey»-ն, «A Clockwork Orange»-ը հայտնի վեպերի ադապտացիաներ են: Կուբրիկը նշել է, որ գրական ստեղծագործությունը հարմարեցնելիս ռեժիսորին «պետք է ընտրել այնպիսի վեպ, որը գլուխգործոց չէ, և կատարելագործել այն»։
4. A Clockwork Orange
Չնայած «Լոլիտայի» մութ ու խեղաթյուրված սյուժեին, ֆիլմը չդարձավ Կուբրիկի ամենահակասական աշխատանքը։ «A Clockwork Orange»-ը, որը հիմնված էր Էնթոնի Բերջեսի համանուն գրական ստեղծագործության վրա, ոչ միայն գրգռեց քննադատներին, այլև նույնիսկ ոգեշնչեց հանցագործներին մի շարք սպանություններ իրականացնելու համար: Հանցագործությունները տեղի են ունեցել Մեծ Բրիտանիայում 1970-ականների սկզբին և կրկնօրինակում են ֆիլմի բռնի տեսարանները: Ռեժիսորը չափազանց հուզված էր, բայց վերջին կաթիլն անհայտ մարդկանց սպառնալիքներն էին, որոնք խոստացել էին ներխուժել անձամբ Կուբրիկի տուն և ճնշել նրան ու նրա ընտանիքին՝ ֆիլմի բանդայի ոճով։ Սպառնալիքն այնքան է վախեցրել ռեժիսորին, որ նա արգելել է ֆիլմի ցուցադրությունը Մեծ Բրիտանիայի կինոթատրոններում (արգելքը հանվել է միայն Կուբրիկի մահից հետո՝ 1999 թվականին)։
5. Պերֆեկցիոնիզմ և 400 օր նկարահանում
Սթենլի Կուբրիկը հայտնի էր որպես պերֆեկցիոնիստ, որը չէր կարող կանգ առնել, մինչև չստանար իր ուզած կադրը: Իհարկե, կատարելության նման փափագը հաճախ ուժասպառ էր անում դերասաններին։ «Eyes Wide Shut» ֆիլմը, օրինակ, ներառվել է Գինեսի ռեկորդների գրքում՝ որպես ամենաերկար նկարահանված ֆիլմ։ Այն նկարահանվել է 400 օր անընդմեջ, և դերասանները հաճախ ստիպված են եղել վերարտադրել տեսարանները (ռեժիսորը Թոմ Քրուզի հետ տեսարաններից մեկը վերանկարահանել է 95 անգամ)։ Հետաքրքիր է, որ ֆիլմը թողարկվել է Կուբրիկի մահից հետո (նա մահացել է 1999 թվականի մարտին)՝ 1999 թվականի հուլիսին։
6. Ապշեցուցիչ վարպետությունը
«2001 թվականի տիեզերական ոդիսականը» («2001: A Space Odyssey») ոչ միայն Սթենլի Կուբրիկի կարիերայի ամենաշատ եկամուտ ստացած ֆիլմերից մեկն է, այլև ամենագեղեցիկներից մեկը։ Կուբրիկն այնքան մանրակրկիտ մոտեցավ այս ֆիլմի ստեղծմանը, որ նույնիսկ տիեզերագնացներն ու տիեզերական ինժեներները, որոնք տեսել էին «Տիեզերական ոդիսականը», խոսեցին դրա գիտական ռեալիզմի մասին և նշեցին ռեժիսորի տեխնոլոգիական վարպետությունը։
7. Հրեական ծագումը
Սթենլի Կուբրիկի ստեղծագործության մյուս կարևոր «թելը» պատերազմն է։ Ռեժիսորի առաջին գեղարվեստական ֆիլմը՝ «Day of the Fight»-ը (1951), հակապատերազմական էր։ Լինելով հրեական ընտանիքից, որը մեծացել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, Կուբրիկը հակապատերազմական մոտիվներ է հյուսել իր բազմաթիվ նախագծերում՝ թե՛ վավերագրական, և թե՛ գեղարվեստական։
Ի դեպ, ինքը՝ Սթենլի Կուբրիկը, երբեք չի հերքել իր հրեական ծագումը և կարծում էր, որ դա մեծ ազդեցություն է ունեցել իր աշխարհայացքի վրա։ Հետաքրքրական է միևնույն ժամանակ, որ Կուբրիկը հետաքրքրված էր նացիստ ռեժիսորների՝ մասնավորապես Վեյթ Հարլանի գործերով:
vnews.am
