Դելֆտի տեխնոլոգիական համալսարանի հետազոտողները կարողացել են քվանտային տեղեկատվություն փոխանակել հեռավոր համակարգիչների միջև՝ ևս մեկ քայլ կատարելով ապագայի քվանտային ցանցի կառուցման ուղղությամբ:
Նիդեռլանդների Դելֆտի տեխնոլոգիական համալսարանում ֆիզիկոսների թիմն օգտագործել է քվանտային տելեպորտացիա կոչվող տեխնիկան՝ երեք ֆիզիկական վայրեր ուղարկելու համար:
Թիմը կառուցեց երեք քվանտային հանգույցներ՝ Ալիս, Բոբ և Չարլի անուններով, և դրանք միացրին օպտիկական մանրաթելերի շղթաներով: Այնուհետև գիտնականները կարողացան շփոթել այս համակարգերը՝ նրանց միջև ուղարկելով առանձին ֆոտոններ՝ լույսի մասնիկներ:
Շփոթել համակարգերն այս դեպքում նշանակում է՝ դրանք հասցնել այնպիսի քվանտային վիճակի, երբ համակարգի մի ներկայացուցիչը կախված է մյուսի վիճակից։ Նրանք կապված են մնում նույնիսկ այն ժամանակ, երբ նրանց միջև ծանոթ և լավ ուսումնասիրված փոխազդեցություն չկա:
Նախ, հետազոտողները խճճեցին երկու էլեկտրոն՝ մեկը պատկանում է Ալիսին, մյուսը պատկանում է Բոբին: Ըստ էության, էլեկտրոններին տրվել է նույն սպինը և այդպիսով կապվել կամ խճճվել ընդհանուր քվանտային վիճակում: Նրանցից յուրաքանչյուրը պահպանում էր նույն տեղեկատվությունը` 1-ի և 0-ի կոնկրետ համակցություն:
Հետազոտողները քվանտային վիճակն այնուհետ փոխանցեցին մեկ այլ կիուբիթ՝ ածխածնային միջուկ, Բոբի սինթետիկ ադամանդի ներսում: Սա ազատեց Բոբի էլեկտրոնը, և հետազոտողները այն խճճեցին Չարլիին պատկանող մեկ այլ էլեկտրոնի հետ: Կատարելով որոշակի քվանտային գործողություն Բոբի երկու քյուբիթների՝ էլեկտրոնի և ածխածնի միջուկի վրա, գիտնականները սոսնձեցին երկու խճճվածությունները՝ Ալիս + Բոբը կցված էր Բոբին + Չարլիին։
Արդյունքում՝ Ալիսը խճճվեց Չարլիի հետ՝ թույլ տալով տվյալների փոխանցումը բոլոր երեք հանգույցներով:
Նոր փորձի ժամանակ ցանցի հանգույցներն այնքան էլ հեռու չէին իրարից՝ նրանց միջև ընդամենը մոտ 20 մետր էր: Սակայն նախորդ փորձերը ցույց են տվել, որ քվանտային համակարգերը կարող են խճճվել երկար հեռավորությունների վրա:
Հույս կա, որ մի քանի տարվա հետազոտություններից հետո քվանտային տելեպորտացիան կաշխատի շատ կիլոմետրերի վրա: «Այժմ մենք փորձում ենք նույն փորձն անել լաբորատորիայից դուրս»,- հայտնում են փորձագետները։
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
