IRS-ի վերահսկողության պաշտոնյաները մտահոգություն են հայտնել Միացյալ Նահանգների բարձր եկամուտ ունեցող հարկատուների, այդ թվում՝ Ջեֆ Բեզոսի, Մայքլ Բլումբերգի, Իլոն Մասկի և Ուորեն Բաֆեթի տվյալների խախտման հետաքննության առաջընթացի կապակցությամբ: Անցյալ ամառ ProPublica-ն՝ շահույթ չհետապնդող լրատվական ծառայությունը, հրապարակեց հարկային տեղեկատվություն մի շարք գերհարուստ ամերիկացիներից՝ ներառյալ հաշվետվություն, որը ցույց է տալիս նրանց եկամուտները, վճարումները և հարկային ռազմավարությունները:
Շուրջ մեկ տարի իրավապահները այս գործով ոչ մի ձերբակալություն չեն իրականացրել, իսկ IRS-ը չի հայտնել պահպանված տեղեկատվության պաշտպանության բարելավման մասին։ Սենատի լսումների ժամանակ ֆինանսների նախարար Ջանեթ Յելենն ասաց, որ ցանկանում է որոշակի արդյունքներ ստանալ Ներքին եկամուտների ծառայության կողմից։ Վերջին տարիներին IRS-ի պարտականություններն ավելացել են, սակայն նրա բյուջեն մնացել է ֆիքսված: Պաշտոնյաներին ստիպել են աշխատել մինչև վերջ՝ փորձելով բարելավել տեղեկատվական տեխնոլոգիաները, իրավապահ մարմինները և հարկ վճարողների ծառայությունները, նշում է Wall Street Journal-ի հեղինակը։
Անցյալ տարվա հունիսին արտահոսքի հրապարակումից անմիջապես հետո հարկային վարչակազմի ղեկավար Չարլզ Ռեթինգը հայտարարեց հետաքննություն սկսելու մասին։ Սակայն Յելենն այժմ ասում է, որ իրավապահների գործունեության արդյունքում ձեռք բերված որևէ տեղեկություն չի տեսել։
ԱՄՆ ֆինանսների նախարարության հարկային վարչարարության գլխավոր տեսչությունը (Tigta) չի հաստատել արտահոսքի գործով հետաքննության առկայությունը։ Գլխավոր դատախազ Մերրիկ Գարլենդը հայտնել է ամռանն այս հարցով քննչական գործողություններ իրականացնելու մտադրության մասին։
Ռեթինգն ընդգծում է, որ հարկ վճարողների տեղեկատվության պաշտպանությունը առաջնահերթություն է ղեկավարության համար։ Նա հանցագործություն է համարում IRS համակարգերը կոտրելը, սակայն դժվարանում է նշել արտահոսքի աղբյուրների ծագումը։ Ռեթինգը խոստովանել է, որ հետաքննության ընթացքի մասին հայտարարությունների բացակայությունը խաթարում է հասարակության աչքում հարկային վարչարարության նկատմամբ վստահությունն ու հարգանքը:
Սենատոր Մայք Կրապոն և կոնգրեսական Քևին Բրեյդին հարձակվել են ֆինանսների նախարարի վրա՝ Յելենին մեղադրելով անգործության մեջ:
Հարկ վճարողների մասին տեղեկությունները հատուկ իրավական պաշտպանվածություն ունեն, ուստի պետական պաշտոնյաները ենթակա են քրեական հետապնդման, եթե նրանք բացահայտեն այդ տեղեկատվությունը:
Արտահոսքը բացահայտեց, թե երբ են հարուստ ամերիկացիները հարկեր վճարում, և երբ՝ ոչ: ProPublica-ն բացահայտել է այն ռազմավարությունները, որոնք միլիարդատերերն օգտագործել են իրենց հարկային հաշիվները նվազագույնի հասցնելու համար: Մասկը նշել է, որ ծառայության հրապարակումները ապակողմնորոշիչ են, իսկ Amazon-ը հրաժարվել է մեկնաբանել Բեզոսի մասին տեղեկատվությունը։
Անցյալ ամառ IRS-ի փորձագետներն առաջարկեցին, որ Tigta համակարգը արագ կբացահայտի հանցագործին: Նման հետազոտությունները տևում են մոտ 254 օր։ Անցած տասը տարիների ընթացքում IRS-ը բացահայտել է գերատեսչության աշխատակիցների կողմից չարաշահումների ավելի քան 1,7 հազար դեպք: Նրանցից մոտավորապես 200-ը քրեական պատասխանատվության են ենթարկվել տեղեկություններ հրապարակելու համար։ 2020 թվականի Tigta-ի զեկույցը ցույց է տալիս, որ IRS համակարգերի մեծ մասը չի գրանցել կամ պահպանել ամբողջական մանրամասներ հետաքննության համար:
WSJ-ի լրագրողը չի բացառում, որ տեղեկատվությունը իրավական հիմքերով դուրս է եկել վերահսկողական համակարգերից։ IRS-ը հարկային տեղեկատվությունը կիսում է պետական պաշտոնյաների և գործակալությունների, դաշնային վիճակագրական գործակալությունների, ակադեմիական հետազոտողների, դատախազների և Կոնգրեսի հետ:
Սիրարփի Աղաբաբյան
168.am
